Każde dziecko jest wyjątkowe i posiada własny, niepowtarzalny temperament. Niektóre dzieci są spokojne i grzeczne, inne zaś pełne energii i skore do psot. Jednak kiedy zachowanie małego człowieka zaczyna wyraźnie odbiegać od normy, a jego destrukcyjne czy agresywne zachowania stają się nie do opanowania, warto rozważyć konsultację ze specjalistą.
Konsultacja z psychiatrą – to nie powód do wstydu
Nie oznacza to od razu, że dziecku coś dolega. Psychiatra dziecięcy to lekarz, który posiada szeroką wiedzę na temat rozwoju emocjonalnego i behawioralnego najmłodszych. Przeprowadzi dokładną diagnozę, aby zbadać przyczyny niepokojących zachowań i zaproponować odpowiednie rozwiązania. Czasami okaże się, że po prostu trzeba wprowadzić kilka zmian w codziennej rutynie czy sposobie wychowywania dziecka. W innych przypadkach pomoże terapia lub leczenie farmakologiczne. Niezależnie od diagnozy, warto podjąć działania zanim problemy narastą i zakorzenią się na dłużej.
Jak rozpoznać, że dziecko wymaga pomocy specjalisty? Oto kilka sygnałów ostrzegawczych:
Agresja i napady złości
Wybuchy gniewu, często niewspółmierne do sytuacji, regularne sceny płaczu i krzyku to charakterystyczne objawy zaburzeń zachowania. Jeśli dziecko często wpada w furię, której nie jesteś w stanie opanować, gryzie, kopie, rzuca przedmiotami lub przejawia inne formy agresji względem rodzeństwa, rodziców lub rówieśników, warto się temu bliżej przyjrzeć.
Autoagresja
Bardzo niepokojące są sytuacje, gdy dziecko celowo wywołuje u siebie ból, np. gryzie się, uderza głową o ścianę, drapie skórę. Takie zachowania absolutnie wymagają interwencji specjalisty.
Bunt i nieposłuszeństwo
Każde dziecko przechodzi okresy buntu i niechęci do słuchania poleceń. Jednak zbyt duża intensywność tych zachowań i całkowity brak reakcji na konsekwencje może sygnalizować problem zdrowia psychicznego.
Kłopoty w szkole
Jeśli dziecko ma trudności z przestrzeganiem reguł w szkole, kłóci się z nauczycielami, wykazuje agresję wobec rówieśników lub sprawia inne problemy wychowawcze, należy poważnie się temu przyjrzeć. Możliwe, że nieodpowiednie zachowanie ma głębsze podłoże i wymaga interwencji.
Zaniedbywanie obowiązków
Dzieci z zaburzeniami zachowania często mają trudności ze skoncentrowaniem uwagi, są roztargnione i zapominają o podstawowych obowiązkach, jak odrabianie lekcji czy wykonywanie drobnych prac domowych. Takie zachowanie świadczy o problemach z autokontrolą.
Impulsywność
Dzieci, które nie potrafią opanować swoich impulsów, często działają bez zastanowienia, narażając siebie i innych na niebezpieczeństwo. Zasługują na pomoc specjalisty w opanowaniu tej cechy.
Dlaczego należy reagować? Brak profesjonalnej interwencji może doprowadzić do bardzo negatywnych skutków w przyszłości. Dziecko z zaburzeniami zachowania może mieć problemy z nauką, relacjami z rówieśnikami, a nawet narażać swoje zdrowie i życie. Zaniedbane zaburzenia w dzieciństwie mogą przerodzić się w poważne problemy w życiu dorosłym, jak uzależnienia, przestępczość, a nawet samobójstwa. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej rozpoznać problem i podjąć odpowiednie kroki.
Wizyta u psychiatry dziecięcego jest pierwszym krokiem do zrozumienia przyczyn dziwnych, trudnych zachowań dziecka i opracowania planu pomocy. Co ważne, nie każdy przypadek zakończy się diagnozą poważnej choroby psychicznej – czasami wystarczy psychoterapia, zmiana diety, więcej ruchu na świeżym powietrzu czy zmodyfikowanie systemu kar i nagród w domu.
Psychiatra nie tylko przeprowadzi szczegółowe badanie i wywiady, by zdiagnozować problem, ale także dobierze odpowiednie metody terapeutyczne. W zależności od przypadku, może zalecić psychoterapię poznawczo-behawioralną, terapię rodzinną, trening umiejętności społecznych czy nawet leczenie farmakologiczne. Najważniejsze, aby jak najszybciej uzyskać profesjonalną pomoc i nie zwlekać w nadziei, że „dziecko z tego wyrośnie”.